Merksplas - De Kolonie in dienst
De voormalige landloperskolonie verspreidt zich over een gebied van 600 hectare. De gebouwen en het landschap kregen hier vorm door de aanwezigheid van de landlopers.
Op het domein staat een lagere school die vroeger ten dienste stond voor de kinderen van het personeel. Na 87 jaar lesgeven, ging het schooltje in 1979 het schooltje definitief dicht. Nu is het beschermd gebouw eigendom van Bouwmaatschappij de Noorderkempen die hier een conciërgewoning inricht en die hier haar kantoren zal inrichten.
De landloperskapel werd op het einde van de 19de eeuw gebouwd naar een ontwerp van Victor Besme. Ze is toegewijd aan O.L.-Vrouw-Hemelvaart. Deze grote en ruime kapel met een robuuste bakstenen toren vormt één geheel met de andere hoofdgebouwen op het domein van de strafinrichting. De bouwstijl van deze kapel is eclectisch, wat blijkt uit de neo-romaanse elementen en de stalen bogen. Ook dit gebouw is beschermd en dat sinds 1999. In dit gebouw bevindt zich het gevangenismuseum.
Het Centrum voor Illegalen werd vanaf 1993 ingericht in de vroegere slaapzalen van de landlopers.
Het branddetectiesysteem dat er werd geplaatst van Argina Technics omvat 4 centrales met 83 detectoren, 29 drukknoppen en 2 I/O-modules.
